Күчтүү момун Аллах үчүн жакшыраак жана сүйүктүүрөөк

Бисмиллахи рахмаанир рахиим

Асыл хадис менен

Күчтүү момун Аллах үчүн жакшыраак жана сүйүктүүрөөк

Урматтуу бир туугандар “Асыл хадис менен” берүүбүздүн жаңы чыгарылышын жакшы салам менен баштайбыз. Аллахтын тынчтыгы, ырайымы жана берекеси сиздер менен болсун.

Абу Хурайра (Аллах андан ыраазы болсун) риваятында ал мындай деген:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى الله مِنْ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ وَاسْتَعِنْ بِاللهِ وَلَا تَعْجَزْ وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ فَلَا تَقُلْ لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا وَلَكِنْ قُلْ قَدَرُ الله وَمَا شَاءَ فَعَلَ فَإِنَّ لَوْ تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ“

Аллахтын Элчиси (ага Аллахтын салам-салаваттары болсун) мындай деген: “Күчтүү момун алсыз момунга караганда Аллах үчүн жакшыраак жана сүйүктүүрөөк жана ар биринде жакшылык бар. Сага пайда алып келген нерсеге умтул, Аллахтан жардам сура жана алсыз болбо. Эгер сага бир нерсе болсо, “Эгер мен мындай кылсам, анда мындай болмок” деп айтпа. Тескерисинче, Аллах муну тагдыр кылган жана Ал каалаганын кылат деп айт. Анткени “эгер” деген шайтандын ишине эшик ачат”.

Бул тууралуу Сахих Муслимдин шархы ан-Нававиде мындай  айтылган:

الْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى الله مِنْ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيف, وَفِي كُلٍّ خَيْرٌ “Күчтүү момун алсыз момунга караганда Аллахка жакшыраак жана сүйүктүүрөөк, жана ар биринде жакшылык бар”.

Бул жерде күч дегенден максат, нафс менен акылдын акырет маселесиндеги чечкиндүүлүгүн билдирет. Мындай мүнөздөмөгө ээ болгон адам жихадда душманга каршы турууга чечкиндүү болот. Ал жихадга шашып, аны издейт, ал жакшылыкка чакырып, жамандыктан кайтарууда чечкиндүү болот. Жана ушуларды аткарууда келген  зыяндарга  сабырдуулук көрсөтөт, Аллах Таала үчүн кыйынчылыктарга чыдоо, намаз окуу, орозо кармоо, Аллахты эстөө жана башка ибадаттарга ынтызар болуу, аларды аткарууда, сактоодо жана башка иштерде активдүү болот.

وَفِي كُلٍّ خَيْر “Жана ар биринде жакшылык бар”. Мунун  мааниси, күчтүүлөр үчүн да, алсыздар үчүн да жакшылык бар, анткени экөө тең ыйман келтирүүдө бирдей.  Алсыздар аткарган ибадаттарды биргелешип аткарышат.

اِحْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ وَاسْتَعِنْ بِاَلله وَلَا تَعْجِز “Сага пайда алып келген нерсеге умтул, Аллахтан жардам сура жана алсыз болбо” мунун  мааниси: Аллах Таалага баш ийүүгө ынтызар бол, Анын алдындагыны каала, бул иште Аллах Тааладан жардам сура, алсыз болбо, баш ийүүдө жана жардам суроодо жалкоо болбо.

وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ فَلَا تَقُلْ: لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا، وَلَكِنْ قُلْ: قَدَرُ الله وَمَا شَاءَ فَعَلَ; فَإِنَّ لَوْ تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَان

“Эгер сага бир нерсе болсо, “Эгер мен мындай кылсам, анда мындай болмок” деп айтпа. Тескерисинче, Аллах муну жазмыш кылган жана Ал каалаганын кылат деп айт. Анткени “эгер” деген шайтандын ишине эшик ачат”.

Казы Ийад мындай деди: Кээ бир аалымдар: Бул тыюу эгер мындай кылганымда  сөзсүз  мындай болмок деп ишенип айткан адам үчүн гана деп айтышкан. Ал эми ким муну Аллах Тааланын каалоосуна, башкача айтканда, ага Аллах каалаган нерседен башка эч нерсе болбойт дегенге байланыштырса, анда бул тыюуга кирбейт. Ал муну Абу Бакр ас-Сыддыктын (Аллах андан ыраазы болсун) үңкүрдөгү сөздөрү менен далилдеди: “Эгер алардын бири башын көтөрсө, бизди көрмөк”. Казы Ийад мындай деди: Бул буга далил эмес, анткени Абу Бакрдын бул сөзү  келечекте боло турган жөнүндө  айтылган жана болуп өткөн ишти (кадарды)  жокко чыгаруу талабын камтыбайт. Ал мындай деди: Аль-Бухари бөлүмүндө келтирген бардык нерселер: “Эгерде  сөзүн камтыган хадистер”, мисалы, хадис: قالَ: لَوْلَا حِدْثَانُ قَوْمِكِ بالكُفْرِ لَفَعَلْتُ. Ал: Эгер сенин коомуң каапырлыкка жакындабаганда, мен аны кылмакмын, – деди.  وَلَوْ كُنْتُ رَاجِمًا بِغَيْرِ بَيِّنَةٍ لَرَجَمْتُ هَذِهِ Эгер мен далилсиз таш бараңга алсам, муну (бул аялды) таш бараңга алмакмын. وَلَوْلَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ Эгер  үммөтүмө кыйынчылык жаратпаганда, мен аларга мисвак колдонууну буйрумакмын. Ушул сыяктуулардын баары келечекке карата айтылган жана кандайдыр бир деңгээлде тагдырга эч кандай каршы пикир жок, ошондуктан ага тыюу сала турган нерсе жок. Анткени ал келечекте эмне кыла турганы жөнүндө айтты. Ал анын кудуретинде. Ал эми болуп өткөн нерсе анын кудуретинде эмес. Казы мындай деди: Хадистин мааниси боюнча менин оюм, тыюу салуу түзмө-түз жана жалпы мааниде кабыл алынышы керек. Бирок бул тыюу, сунуштоо тыюу салуууга кирет, муну анын (ага Аллахтын салам салааваты болсун) айткан сөздөрү көрсөтүп турат: “Анткени “эгер” шайтандын ишине эшик ачат”, башкача айтканда, ал жүрөккө тагдырга каршы чыгууну сиңирип, шайтан ага васваса кылып  айтат. Бул Казынын сөздөрү. Мен мындай дедим: “эгер” деген сөз өткөн чакта колдонулганы анын Пайгамбар (с.а.в)дын бул  сөзүнөн көрүнүп турат: (لَوْ اِسْتَقْبَلْتُ مِنْ أَمْرِي مَا اسْتَدْبَرْتُ مَا سُقْتُ الْهَدْي) (Эгер мен азыр билгенимди билгенде, курмандыкка чалына турган малды айдап бармак эмесмин. Муну Пайгамбар (с.а.в) коштошуу ажылыгында айткан. Көрүнүп тургандай,  эгер деген сөздү колдонууга тыюу салуу бул терминди пайдасыз нерседе (болуп өткөн ишке) колдонууга каршы, демек, бул катьий тыюу салуу эмес, сунуштоо тыюу салууга кирет. Ал эми кимдир бирөө муну Аллах Таалага баш ийбей өткөрүп жиберген нерсесине же ага кыйынчылык жаралып кыла албай калган нерсесине өкүнүп айтса, анда эч кандай жаман нерсе жок жана хадистерде кездешкен көпчүлүк колдонулуштар ушуга негизделген. Аллах билүүчү.

 Урматтуу бир туугандар:

Келгиле, өзүбүздү Аллахка жана Анын буйруктарына баш ийүүгө, Ага жана Анын тыюуларына баш ийүүгө даяр болгон, Кудайга чыныгы ишеним менен ишенген жана Анын буйругу менен өкүмүнө ыраазы болгон күчтүү момундардын катарында болууга үндөйлү жана аракет кылалы.

Аллах буйруса, келерки “Асыл хадис менен” берүүбүздөн жолугушканга чейин сиздерди Аллахтын камкордугуна, коргоосуна жана коопсуздугуна калтырабыз. Сиздерге Аллахтын тынчтыгы, ырайымы жана берекеси  болсун.

1447-х, 5-жумадил уула.

2025-ж, 27-октябрь.