Ҳарбий машғулотлар армияларимизни ривожлантиришга қаратилганми ёки уларнинг ичига кириб боришгами?
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Ҳарбий машғулотлар армияларимизни ривожлантиришга қаратилганми ёки уларнинг ичига кириб боришгами?
Устоз Муҳаммад Абдуллоҳ
Мусулмонлар армиялари билан Ғарб давлатлари армиялари ўртасидаги ҳарбий машғулотлар ҳақида эшитиш одатий ҳолга айланган. Масалан, 2025 йил апрел-май ойларида Марокашда «Африка шери» деб номланган ҳарбий машғулотлар бўлиб ўтди. Бу машғулотлар АҚШ ва Марокаш армиялари ўртасида 2004 йилдан бери ўтказилиб келинаётган йиллик қўшма машғулотлар бўлиб, улар Африка қитъасидаги бу турдаги машғулотларнинг энг йириги ҳисобланади. Жорий йилдаги машғулотларда 50 дан ортиқ мамлакат, жумладан, НАТОга аъзо етти давлатдан 10 мингдан зиёд аскар иштирок этди. Бу машғулотларда яҳудий вужуди ҳам қатнашди.
Тахминан бир вақтнинг ўзида – 2025 йил 31 мартдан 11 апрелгача – Грецияда «Иниокос» номли ҳарбий машғулотлар ҳам бўлиб ўтди. Булар Греция ҳарбий ҳаво кучлари томонидан ҳар йили ўтказиладиган машғулотлардир. Машқларнинг мақсади – иштирокчи давлатларнинг ҳаво кучларини қўшма ҳаво амалиётларига тайёрлаш ҳамда ҳақиқий жанговар муҳитда турли вазифаларни бажаришга ўргатишдир. Ушбу машғулотларда АҚШ, яҳудий вужуди, Франция, Испания, Италия, Ҳиндистон ва бошқа давлатлар билан бир қаторда Қатар ва Бирлашган Араб Амирликлари иштирок этди.
Яқинда, 2025 йил 28 августдан 10 сентябргача, Миср ва АҚШ ўртасида «Ёрқин юлдуз» («Bright Star») деб номланган ҳарбий машғулотлар ҳам бўлиб ўтди. Бу машғулотлар тахминан ҳар икки йилда бир марта ўтказилади. Унда 44 та давлат расман ёки кузатувчи сифатида иштирок этди. Айрим манбалар берган хабарга кўра, машғулотларда қатнашган аскарлар сони 8 минг нафарга етган. Бу машғулотлар доирасида қўшинларнинг майдондаги тайёргарлиги, ҳаводан десант тушириш амалиётлари, денгиз машқлари, терроризмга қарши кураш, тиббий қутқарув (ҳаво орқали эвакуация), портларни муҳофаза қилиш, бошқарув машқлари, шунингдек ҳаво ва қуруқлик кучларининг қўшма машғулотлари ўтказилди. Ушбу машғулотларни назорат қилиш ва уларнинг амалда тўғри бажарилишини таъминлашда Мисрнинг юқори лавозимли ҳарбий қўмондонлари бевосита иштирок этди.
Савол туғилади: бундай ҳарбий машғулотлардан қандай фойда кутилади?
Шубҳа йўқки, ҳар қандай машғулот маълум даражада фойдали бўлади. Чунки армияларни машғулотдан ўтказиш уларнинг ҳарбий салоҳиятини ва жанговар тажрибасини оширади. Шунингдек, ривожланган армиялар билан тажриба алмашиш уларга бу армиялар қай даражада илгарилаганини кўриш имконини беради. Аммо ҳақиқатан ҳам АҚШ, Британия, Франция ва яҳудий вужуди мусулмон мамлакатлари армияларининг жанговар салоҳиятини оширишни мақсад қилган, деб ишониш мумкинми?!
Яқинда Америка элчиси Том Баракнинг Шом (Сурия) ҳақидаги очиқ баёнотини ҳамма эшитди: у Ливан армиясини қуроллантиришнинг ягона сабаби – уни фақат Ливандаги Эрон тарафдорларига қарши курашиш учун тайёрлаш эканлигини очиқ айтди. Шунингдек, маълумки, америкаликлар берган самолётлар махсус кодлар билан жиҳозланган бўлиб, уларни фақат АҚШ рухсати билан ишлатиш мумкин. Бу қоида фақат самолётларга эмас, балки ракета тизимлари ва бошқа қуролларга ҳам тааллуқли. Бундан ташқари, яҳудий вужудига тегишли самолётлар Қатар пойтахти Давҳа устидан ҳаво ҳужуми қилганида, Қатар ҳаво мудофаа тизими уларни аниқлай олмади. Қатар бош вазири эса бу ҳақда очиқ баёнот бериб, ҳужум қилган самолётлар аниқланмаганини айтди. Шундай экан, Америка ва яҳудий вужуди араб армияларининг ҳарбий қобилиятини оширишга чин дилдан қизиқади, деган гапга ақли расо одамнинг ишониши мумкин эмас.
Шундай экан, бу машғулотлардан кўзланган мақсад нима?
Эътибор билан кузатилса, бу машғулотлардан иккита асосий мақсад кўзланган; биринчи мақсад – савдо-сотиқ: келишув тузиш дебочаси сифатида ўз қурол-аслаҳаларининг кучи ва самарадорлигини очиқ майдонда намойиш қилиш орқали уларга тарғиб қилиш. Иккинчи ва энг хавфлиси – армиялар ичига кириб бориш ва алоқаларни боғлаш.
Машғулотларда иштирок этиш ҳар бир томонга армия қўмондонлигининг ҳақиқий амалий занжирини, маъмурий тузилмасини, уларнинг қандай ишлашини ва буюртмалар қандай ўтказилишини ошкор қилади; бундан ташқари уларнинг имкониятлари, жангчиларнинг маҳорати, тайёргарлик даражаси, қўлланилаётган техника ва жиҳозларнинг тур ва сифатлари ҳамда шахслар, жиҳозлар ва маъмурий тузилманинг заиф жиҳатлари ҳақида маълумот беради.
Бундан ташқари, бундай машғулотлар зобитлар ва қўмондонлар билан шахсан учрашиш, улар билан мулоқот қилиш, дўстлик алоқаларини ўрнатиш, яқиндан танишиш, бевосита алоқа каналларини ташкил этиш, уларнинг йўналишлари, фикрлари ва хоҳиш-истакларини билиш учун қулай имкониятдир. Бу эса кимни ёллаш мумкинлиги ва улар учун ким хавф туғдириши мумкинлигини, шунингдек, кимни четлатиш кераклигини аниқлашга йўл очади.
Бу машғулотлар хорижий разведка идоралари учун қимматли маълумотлар хазинаси бўлиб, уларга давлатларнинг қаттиқ сир сақланиши керак бўлган масалаларини тушуниш имконини беради. Лекин улар ўз маълумотларини доимий равишда янгилаб боришлари учун, биз уларга бу маълумотларни мунтазам, осон ва қулай тарзда тақдим этиб келяпмиз. Ҳатто молиявий юкларини енгиллаштириш мақсадида, мазкур машғулотларни молиялаштиришда ҳам ўз ҳиссамизни қўшиб келмоқдамиз.
Бизнинг юртларга хорижий разведка идораларининг осон ёриб кириши уларнинг малакали ва маҳоратли бўлгани сабаблигина эмас, балки биз уларга эшикни кенг очиб берганимиз учундир. Биз ҳассос ва стратегик тизимларимизнинг сирларини фош этяпмиз ва уларни уларга олтин товоқда тақдим қиляпмиз – улар эса бу имкониятлардан хоҳлаганича фойдаланишмоқда. Бунинг барчасига сабаб шуки, биз ҳимоя қилувчи имомни, сақловчи қалқонни йўқотиб, энди биз ҳимоясиз қолдик. Росулуллоҳ ﷺ шундай деганлар:
«إِنَّمَا الإِمَامُ جُنَّةٌ يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ وَيُتَّقَى بِهِ»
«Имом (халифа) қалқондир. Унинг ортида туриб жанг қилинади ва у билан ҳимояланилади». Муттафақун алайҳи.
Роя газетасининг 2025 йил 15 октябр, чоршанба кунги 569-сонидан
