АКШ өкүлү Том Барак Ливанда яхудий түзүмү менен тынчтык жана нормалдашуу келишимин бекемдөө үчүн иш алып барууда!

Басма сөз баянаты

2025-жылдын 7-июлунда, республикалык сарайда өткөн маалымат жыйынында АКШнын өкүлү Том Барак мындай билдирүүлөрдү жасады. Ал: «Ливан үчүн аймакта пайдаланып калууга тийиш болгон чоң мүмкүнчүлүк бар. Аймакты өзгөртүүгө убакыт келди. Баары болгон окуялардан чарчашты. Коопсуздук Ливанга инвестицияларды алып келет. АКШ президенти Ливанда тынчтык жана гүлдөп-өнүгүүнү курууга салым кошууга берилгендигин ырастайт. Ошондой эле ливандыктар өлкөсүн кайрадан Чыгыштын берметине айландыруу мүмкүнчүлүгүнө ээ»,- деди.

Бирок бул таттуу сөздөр АКШ жетишүүнү көздөгөн негизги талап менен коштолгон. Аны Том Барак өзү мындайча ачыктады: «Ливанда бар мүмкүнчүлүк Сирияда жок, ал баш аламандыктан үмүткө өттү, бирок ал (Израил) менен диалог баштады жана баары келишимге жетүүгө шашылып жатышат»…

Маселе күндүзгү күндөй ачык. Бул Абрахам тынчтык келишимдерин кеңейтүү планы, ага Ливан менен Сирияны да камтуу аракети көрүлүп жатат! АКШ өкүлүнө берилген жооп кагазы боюнча Ливан президентинин кеңсеси «Ливандын толук чечим сунуштары берилди» деп билдирди. Ал эми АКШ өкүлү бул жоопту «жоопкерчилик менен берилген» деп баалады. Ливандын жообу АКШ администрациясы жетүүнү көздөгөн чектен чыкпаганын да айтып өттү!

АКШ администрациясы Ливан менен яхудий түзүмүнүн ортосунда тынчтык келишимине кол коюуну көздөгөнү, Сирия менен яхудий түзүмүнүн ортосундагыдай эле аракеттин өзү эмеспи?! АКШнын аракети Ливандагы жана башка жерлердеги күчтүн бардык формаларын жок кылууга гана багытталган эмес беле? Ал тургай Ливан кызмат кылуучу жана көз каранды болсо да, анда кандайдыр бир күч пайда болуп калса, 2023-жылдын 7-октябрында «Аль-Акса ташкынында» баатыр жоочулар аз гана курал-жарак жана азык менен жасаган ишти кайталоого мүмкүнчүлүк жаралмак эмеспи?!

Бул аракет аймакты гана эмес, Ливанды да каптаган, АКШ менен яхудий түзүмүнүн эң жийиркеничтүү колонизатордук чабуулунун бирдиктүү турумун айгинелеген кадам. Мунун баары «АКШнын Жакынкы Чыгыштагы жаңы долбоору» деген ат менен белгилүү. Бул долбоордо яхудий түзүмүнө «полиция» ролун аткаруу мүмкүнчүлүгүн берүү каралып, бул бирдиктүү колонизатордук долбоор болуп эсептелет. Андагы эки тарап биргелешкен душман. Бул долбоор ислам үммөтүнө, аны бир бүтүн үммөт катары багыттоого каршы каратылган.

Яхудий түзүмү менен нормалдашуу жана тынчтык процессин жүргүзүү яхудий түзүмү менен Америка үчүн бир катар даярдыктарды талап кылат. Алардын башында яхудий түзүмүнүн айланасындагы бардык күч элементтерин, ал тургай аракетсиз куралдарды да жок кылуу турат. Бул Иран партиясынын куралына да, палестиналык лагерлердеги куралдарга да тиешелүү.

Эгер бул куралдар 2023-жылдын 7-октябрынын алдыңкы түнүндө туура колдонулганда же мурда эле, Ирандын прагматикалык саясий чечимдерине жана регионалдык мамлекеттердин чечимдерине көз каранды болбой колдонулганда, шексиз чоң өзгөрүү алып келмек. Балким, ал тургай, армияларды өз режимдерине каршы көтөрүлүүгө түрткү болмок…

Бирок жашыруун болгон иштер медиада көрсөтүлгөндөй эмес, бардык тараптардын ичинде башкача жүрүүдө. Мисалы, АКШнын өкүлү бир кызыктуу билдирүүсүндө Иран партиясын «саясий партия» деп атап, «болуп жаткан окуялар ага каршы багытталбаганын» айтты: «Хизбулла саясий партия, анын аскерий тарабы бар. Хизбулла мунун ага каршы багытталбаганын түшүнүшү керек жана анын келечеги бар»,- деди.

АКШ өкүлү менен жолуккандан кийин премьер-министр Наваф Салам да «Хизбулла Ливан мамлекетинин ажырагыс бөлүгү» деп билдирди. Бул сөздөрдү Ливан парламент төрагасынын орун басары Элиас Бу Сааб 2025-жылдын 6-июлунда «Арабия» телеканалына берген интервьюсунда дагы ырастап: «Медиадагы сөздөр менен жабык эшик артындагы сүйлөшүүлөр башкача. Катуу позиция менен сүйлөшүүлөргө баруу кадимки көрүнүш», – деди.

Ал эми Хизбулланын баш катчысы Наим Касим Бейруттун түштүк четиндеги Дахийяда Ашура күнү эскерүү мааракесинде сүйлөгөн сөзүндө жашыруун иштерди ачыкка чыгаргандай болду: «Каршылык — чечимдердин бири…», ошондой эле «Биз тынчтыкка да, каршылык көрсөтүүгө жана коргонууга да даярбыз» деп, бардык тараптар макулдашкан бир багытта, тагыраак айтканда, АКШ каалаган яхудий түзүмү менен тынчтык жана нормалдашуу багытында бара жатканын көрсөттү. Бул бардык жалындуу сөздөргө жана эл алдында айтылган популисттик риторикага карабай, душман же анын өкүлдөрү менен ар бир жолугушуу алдында боло турган көрүнүш.

Ошондой эле, АКШ толугу менен колдоп турган Жозеф Аун аттуу Ливан президенти бул багыттагы багынуу жана нормалдашуу жолун жетектеп жатканы да ачык көрүнүп калды. Ал Ливанда яхудий түзүмү менен байланыш жолун жандандыруу, биринчи кезекте кургактагы чек араларды белгилөө маселесин кайра көтөрүү аркылуу бул процессти улантууда. Ошондой эле, ал Иран партиясынын куралын Литани дарыясынын түштүгүндө гана эмес, анын түндүгүндө да жыйноону түздөн-түз көзөмөлдөп жатат…

Мындан тышкары яхудий түзүмүнө багынуу жана аны менен нормалдашуу келишимин түзүүгө даярдык катары тараган маалыматтар да бар. Атап айтканда, Ливан Конституциясынын 52-беренесин активдештирүү жөнүндө сөз болууда. Анда мындай деп жазылган: «Президент премьер-министр менен макулдашуу аркылуу келишимдерди сүйлөшүп, кол коюуга жооп берет. Алар Министрлер кабинетинин макулдугусуз күчүнө кирбейт. Ошондой эле, өлкөнүн кызыкчылыгы жана мамлекеттин коопсуздугу мүмкүндүк берген учурда, келишимдер тууралуу Парламентке маалымат берилет».

Бул болсо Ливан бийлигинин эң жогорку деңгээлинен баштап кайсы жол менен бара жатканын көрсөтүп турат! Бул Палестина маселесин толук жок кылуу, яхудий түзүмү менен душмандык абалды бүтүрүү аракети!

Эй Ливандагы мусулмандар! Ачык айтабыз! Ливан бийлиги, эң жогорку бийликтен баштап, ага кызмат кылып жаткан саясий жана медиа тараптардын бул иши кемсинүү, төмөндөө, чыккынчылык, кордук жана яхудий түзүмүнө багынуу. Бул мусулмандар үчүн өтө маанилүү болгон маселени шылтоолор менен кордоп, өткөрүп берүү. Мисалы, Бейрут саммитинин чечимдери же арабдардын жалпысынан багынуу тууралуу жалган шылтоолору же болбосо «маселенин ээлери» деп эсептелген палестиналык уюмдардын өздөрүнүн багынуусу аркылуу яхудий түзүмү менен «улуттук кызыкчылык» деген шылтоо менен чыккынчылык келишимдерине кол коюу көздөлүүдө!

АКШнын аймактагы саясатынын эң негизги багыттарынын бири яхудий түзүмүн бекемдөө, аны аймактын ажырагыс бөлүгүнө айлантуу. Бул аракетте аларга зыяндуу режимдер болгон араб жана мусулман өлкөлөрүнүн башкаруучулары да жардам берип жатат. Ошентип, маркум Садатка «чыккынчы» деген айып коюлганы туура, бирок эми бул чыккынчылык ошол башкаруучулардын ачык саясатына айланып калды.

Эй Ливандагы мусулмандар! Яхудий түзүмүнө каршы багытталган куралды Америка жана яхудийлердин колу менен тарттырып жиберүү ачык күнөөдөн башка эч нерсе эмес. Анткени, яхудий түзүмү менен согушуу жана ага зыян келтирүү улантылышы шарт.

Жихад токтобойт, айрыкча мусулмандардын жүрөгү болгон Шам аймагында. Саллама бин Нуфайлдан риваят кылынган хадисте айтылат: «Расулуллах ﷺ ийгиликке жетишип, жеңишке ээ болгондо, мен келип: “Оо, Аллахтын Элчиси! Аттар бошотулуп, куралдар коюлду, согуш токтоду деп жатышат, эми согуш жок дешүүдө” дедим. Ошондо Пайгамбар ﷺ айтты:

«كَذَبُوا، الْآنَ جَاءَ الْقِتَالُ، الْآنَ جَاءَ الْقِتَالُ، إِنَّ اللهَ جَلَّ وَعَلَا يُزِيغُ قُلُوبَ أَقْوَامٍ يُقَاتِلُونَهُمْ وَيَرْزُقُهُمُ اللهُ مِنْهُمْ، حَتَّى يَأْتِيَ أَمْرُ اللهِ عَلَى ذَلِكَ، وَعُقْرُ دَارِ الْمُؤْمِنِينَ الشَّامُ»… ل

«Алар калп айтышты! Эми согуш башталды! Эми согуш башталды! Албетте, Аллах Таала кээ бир адамдардын жүрөктөрүн туура жолдон адаштырып, алар яхудий түзүмүнө каршы согушат, Аллах аларды ошолордон ырыскыландырат, бул Аллахтын буйругу келгенге чейин уланат. Момундардын чыныгы борбору – Шам жергеси».

Бирок, тилекке каршы, бул курал (ливандык жана палестиналык курал) туура багытынан адашып, Ливанда жана башка жерлерде бир туугандарга жана өз элине каршы колдонулду. Бул болсо курал көтөрүүнүн маанисин жана негизги максатын бурмалап, элдин арасында бул куралды толук тапшыруу талабын күчөттү. Эл эми анын яхудий түзүмүнө же мусулмандарга каршы багытталганын айырмалай албай калды. Муну күчөтүп, жалындаткан нерсе бул курал 2023-жылдын 7-октябрынын алдындагы түнү жана андан кийинки чоң окуяларда өз убагында жана туура колдонулбаганы болду.

Ошентсе да, яхудий түзүмү менен мамиледеги жалгыз туура жана чыныгы чечим аны Палестина жеринен жана мусулмандардын каны менен булгаган колун бардык аймактардан күч менен кууп чыгуу! Бирок бул аракет Палестинанын тегерегиндеги кордолгон, батыш колонизаторлору орноткон жана дагы эле мусулмандардын үстүнөн башкарган “рувайбиза” башкаруучуларды кулатмайынча, ишке ашырууда кыйынчылыктарга дуушар болот. Көрүп жатасыңар, бул башкаруучулар Газадагы урматтуу бир туугандарыңарды күч менен колдоодон тосуп, тактарын сактоо үчүн үммөттүн жана армиянын жолун бөгөп жатышат. Алар силердин көз алдыңарда яхудий түзүмү менен байланышка ачык киришип, Аллахтын буйруктарына каршы чыгышууда.

Алар армияларды иш жүзүндө кыймылга келтирип, Пайгамбар ﷺдын жолундагы экинчи Халифаны тикелөөгө жан үрөп иштеп жаткан ишенимдүү адамдарга жардам берүүдөн токтотуп жатышат. Мына ошол Халифалык гана яхудий түзүмүнө каршы чыныгы эрк менен күрөшө алат!

Бул Халифалыктын коркунучун Нетаньяху да түшүнүп, аны Жер Ортолук деңиз жээгинде көтөрүлүп кетишинен коркуп, аны токтотууга жана кайсы жерде болбосун түзүлүшүнө жол бербөөгө ант берип жатат. Бирок, Аллахтын уруксаты менен, бул Халифалык алардын каарына жана саткын башкаруучулардын каршылыгына карабай сөзсүз көтөрүлөт! Бул Халифалык Аллахтын пенделери аркылуу көтөрүлөт. Алар күнү-түнү тынымсыз эмгектенип, Аллахтын убадасын жана Пайгамбарыбыз ﷺдын сүйүнчүсүн ишке ашыруу үчүн күрөшүшөт.

Акырында айта кетсек, Ливан бийлигинин жана жалпы аймактагы, өзгөчө Шам жериндеги башкаруучулардын жасап жаткан иштеринин баары ачык жамандык, арам жана Аллахка, Анын Элчисине ﷺ жана момундарга чыккынчылык. Муну тек гана жеке кызыкчылыгы бар же режимдерге жагынган мунафыктар, динин дүйнөлүк убактылуу пайдага алмаштыргандар гана танат. Аллах Таала айтты:

﴿وَلَا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ إِنَّ اللهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّاناً أَثِيمًا﴾

«Сен өздөрүнө кыянат кыла турган (кылмышкер) кишилердин таламын талашпа! Албетте Алла кыянат кылуучужана кылмышкер болгон кишилерди сүйбөйт». (Ниса сүрөсү, 107-аят).

Бул ишке карата үммөт да, ахлу хал ва акд да, күч ээлери да унчукпай калбашы зарыл. Пайгамбар ﷺ айтты:

«مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيمَانِ».

«Силерден ким бир жамандыкты көрсө, аны колу менен өзгөртсүн; эгер ага күчү жетпесе, тили менен өзгөртсүн; эгер ага да күчү жетпесе, жүрөгү менен жек көрсүн, бул — ыймандын эң алсыз деңгээли» (Муслим риваяты).

Хизб-ут-Тахрирдин Ливан вилаятындагы маалымат бөлүмү

08.07.2025